Paulus schrijft in zijn brief aan de Korintiërs dat het woord van het kruis dwaasheid is voor hen die niet geloven 1Kor 1:18. Dit is waar, leg maar eens aan iemand die niet gelooft uit dat één van de belangrijkste dingen van jouw geloof is dat een man 2000 jaar geleden als misdadiger werd gespijkerd aan het hout en stierf. Wat voor geloof is dat dan? Maar ook voor gelovigen is het vaak lastig te begrijpen waarom het nodig was. Waarom moest Christus sterven? Waarom was het kruis nodig?
Het kruis is nodig vanwege een probleem dat al begon bij de eerste mensen. Doordat Adam God ongehoorzaam was en van de vrucht at, kwam zonde de wereld binnen, en door de zonde de dood. Alle mensen maken fouten en zijn sterfelijk. Hierdoor is er een breuk gekomen in onze relatie met God. We missen ons doel om met Hem te leven en zijn van Hem vervreemd geraakt.
Doordat we geconfronteerd worden met ons gemis en gebrek, gaan mensen proberen op eigen kracht bij God te komen, goed genoeg te zijn voor Hem. Paulus vat ons proberen treffend samen in Romeinen 3:10-23. Daar lezen we bijvoorbeeld:
| Niemand is rechtvaardig, zelfs niet één. Niemand begrijpt het. Niemand zoekt God. (…) Want allen zondigen en hebben een gebrek aan de heerlijkheid van God | Eig.Vert. |
Hoe hard we het ook proberen, wij zullen nooit Gods standaard halen. We blijven allemaal fouten maken en schieten allemaal tekort. Blijft het daarbij? Nee, direct daarachteraan, in vers 24, lezen we:
| en worden om niet (gratis) gerechtvaardigd door genade, door de vrijkoping in Christus Jezus. | Eig.Vert. |
Hoe dwaas het ook mag klinken, het is dus precies dat kruis dat ons probleem oplost. Niemand is uit zichzelf rechtvaardig, voldoet uit zichzelf aan Gods standaard, maar door het offer van Christus rekent God ons toch rechtvaardig. Niet doordat we nu ineens wel aan alle eisen voldoen, maar juist door geloof, door vertrouwen op God, dat Hij het doet. En niet eens doordat wij zo goed geloven, maar door het geloof van Christus, het vertrouwen dat Hij stelde in God, die Hem zou opwekken uit de dood.
En juist door te sterven en als eerste mens op te staan in onvergankelijk leven, dus zonder daarna opnieuw te sterven, heeft Christus de dood zijn macht ontnomen. Paulus omschrijft dit prachtig verderop in de brief aan de Korintiërs, als hij schrijft dat net zoals door Adam alle mensen eens zullen sterven, zo door Christus alle mensen levend gemaakt zullen worden. Want Christus zal alle vijanden verslaan en alles aan God onderwerpen, met als laatste vijand: de dood. Als ook de laatste mens levend is gemaakt om nooit meer te sterven, is de dood verslagen, en heeft het geen macht meer over ons 1Kor 15:20-28. Wat een moment zal dat zijn!
Maar hoe kan het offer van Jezus dit allemaal teweegbrengen? Vaak wordt het uitgelegd aan de hand van een voorbeeld van een rechtbank. Wij staan voor de rechtbank en worden schuldig bevonden. We hebben fouten gemaakt en verdienen het te sterven. Maar in plaats van ons in de boeien te slaan, betaalt de rechter zelf onze schuld door voor ons te sterven. Daardoor zijn wij vrij en is onze schuld betaald, we kunnen vrij gaan.
Al is dit voorbeeld niet helemaal onwaar – we lezen op verschillende plekken dat Hij als losgeld is gegeven en ons heeft vrijgekocht – het is niet het hele verhaal. Het legt niet uit waarom er een kruis nodig was, of wat het voor verschil maakt in ons leven nu. Bovendien legt het sterk de nadruk op schuld, terwijl je dat idee in het Nieuwe Testament niet tegenkomt. Het kruis, zo zullen we zien, gaat nog veel verder dan dit voorbeeld omschrijft. Het maakt radicaal een einde aan al ons eigen proberen en het najagen van onze eigen verlangens.
Het volk Israël leefde onder de vloek van de wet. Want er stond geschreven, dat als je ook maar één foutje maakte, je gelijk schuldig was aan alles, en de dood verdiende. Zo kon je nooit goed genoeg worden voor God, want ieder mens maakt wel eens een foutje. Maar er stond ook in de wet dat wie aan een kruis hangt, vervloekt is. Zo is Christus tot vloek geworden. Hij heeft het gedaan, zodat niemand meer op eigen kracht bij God hoeft te komen. Doordat Hij vervloekt werd, stierf en werd opgewekt, bevrijdde Hij de mensen van de vloek van de wet en opende de deur naar nieuw leven.
Bovendien was het kruis de meest schandelijke dood, bestemd voor de ergste misdadigers. Door juist aan het kruis te sterven, werd Hij vernederd tot het laagste wat er is, tot de dood van het kruis. Omdat Hij dat deed, Zichzelf gaf ter wille van ons, heeft God Hem verhoogd tot de hoogste plaats die er is, zodat uiteindelijk alles aan Hem ondergeschikt zal worden.
Maar wat werkt het dan uit in ons leven? Het voorbeeld van de rechtbank laat een belangrijk aspect van het kruis weg. Maar God heeft in Zijn Woord dat aspect klip en klaar belicht. Het is namelijk niet zo dat Christus slechts in onze plaats is gestorven, maar wij zijn met Hem gestorven. We zijn bevrijd van de macht van de zonde en de dood, omdat we zelf dood zijn gegaan, en nu, net als Christus, leven. We waren daarvoor slaven van de zonde en de dood, want we gingen onze eigen (door het vlees ingegeven) verlangens achterna en waren niet in staat iets goeds te doen. Maar nu leven we, ook in de geest, voor God. We staan in Zijn dienst, en ons oude leven met al zijn egoïstische daden verandert langzaam maar zeker in een nieuw leven, waarin we het verlangen en de kracht krijgen om goede werken te doen die God voor ons heeft klaargelegd. Rom 6:3-13; Fil 2:12,13
Dat gaat dus veel dieper dan je misschien dacht! Je kan niet de rechtszaal uitlopen en doorgaan met je leven alsof er niets gebeurd is, integendeel. Wij, onze eigen ik, onze verlangens, zijn mee de dood in gegaan. Wij mogen ze voor dood houden, en niet meer op onze eigen kracht vertrouwen maar op God. Hij geeft ons met Zijn kracht, dat is Zijn geest, nieuw leven en stelt ons in staat in Zijn dienst te staan.
En dat is het bijzondere van het kruis, wat maar weinig mensen begrijpen. Het verandert mensen van binnenuit. We merken dit langzaam maar zeker al in ons leven, als de vruchten van die geest van God in ons zichtbaar worden. Maar uiteindelijk zullen alle mensen erdoor veranderd worden, want we lezen in Kolossenzen 1:20 :
| En door Hem verzoent God het al wederzijds met Zichzelf, door vrede te maken door het bloed van Zijn kruis, door Hem, alles in de hemel en op aarde. | Eig.Vert. |
Mensen kunnen nu nog vijandig tegenover God zijn, maar door het kruis laat God Zijn liefde zien – omdat Christus stierf – terwijl wij het niet verdienden. En er zal dus eens een moment komen dat God zo alle vijandigheid wegneemt, en alles in de hemel en op aarde met Zichzelf verzoent. En dat alles door het kruis! Inderdaad, een dwaasheid voor wie niet geloven, maar een wonderlijke wijsheid voor ons! Hoe treffend verwoord Paulus dit alles:
| 32 Want God sluit allen samen in om weerspannig te zijn, zodat Hij Zich over allen zou ontfermen. 33 O diepte van rijkdom en van wijsheid en van kennis van God! Hoe onnavorsbaar zijn Zijn oordelen en hoe onnaspeurlijk Zijn wegen! 34 Want wie kende het denken van de Heer, of wie werd Zijn raadgever? 35 En wie geeft eerst aan Hem, en het zal door hem terugbetaald worden? 36 Want uit Hem en door Hem en tot Hem zijn alle dingen. Hem zij de heerlijkheid tot in de eonen. Amen | Eig.Vert. |