Als twee partijen, die eerst vijanden van elkaar waren, bij elkaar komen en weer vrede sluiten, dan noemen we dat verzoening. Verzoening hoeft niet altijd van twee kanten te komen. Soms wil de ene een ruzie wel bijleggen, maar blijft de andere boos. Dan heb je éénzijdige verzoening. Misschien ken je het verhaal wel van Jacob en Esau. Nadat Jacob zijn vader bedrogen heeft en de zegen van zijn broer steelt, vlucht hij, uit angst dat Esau hem zou vermoorden. Als ze elkaar jaren later weer ontmoeten, vreest Jacob nog steeds dat zijn broer hem zal aanvallen. Maar als ze elkaar tegenkomen, vallen ze in elkaars armen en blijkt een vijand een vriend te zijn geworden: dat is zelfs wederzijdse verzoening!
Doordat wij als mensen zondigen, fouten maken, en dus onrechtvaardig zijn en ons doel missen, is er een breuk in onze relatie met God gekomen. We zijn vervreemd van Hem en we zijn zelfs vijandig tegenover God geworden. Er staat dus van alles tussen God en ons in! Maar Gods liefdevolle vaderhart is op zoek naar zijn schepping, en Hij geeft zijn Zoon om de relatie te herstellen.
Om te beschrijven hoe de relatie met God hersteld wordt, gebruikt Paulus twee woorden: katallassōκαταλλασσω, ‘verzoenen’, en apokatallassōαποκαταλλασσω, wat zelfs ‘wederzijds verzoenen’ betekent. In die Griekse woorden zit ook iets dat ‘veranderen’ betekent, en dat is ook precies wat er gebeurt: een vijand wordt een vriend! Door het offer van zijn Zoon heeft God weggedaan wat er vanuit Hem in de weg stond. Daarover lezen we in 2Kor 5:
(…) in Christus heeft God de wereld met zich verzoend, door hen hun krenkingen niet toe te rekenen en in ons het woord van de verzoening te leggen. Ten behoeve van Christus smeken wij: wordt verzoend met God! | Eig.Vert. |
Dit vers lijkt tegenstrijdig. Eerst lezen we dat God de wereld, iedereen dus, verzoent met Zichzelf. Vervolgens worden we opgeroepen met God verzoend te worden! Zijn we nu verzoend of niet? Deze tegenstrijdigheid kunnen we begrijpen als we bedenken dat er dus een verschil is tussen ‘verzoenen’ en ‘wederzijds verzoenen’. Het hoeft niet altijd van twee kanten te komen. Vanuit Gods kant is er niets meer tegen ons. Hij rekent ons onze krenkingen niet meer toe. Maar hoe reageren wij mensen daarop? Soms blijft iemand toch vijandig tegenover God. Dan is de verzoening niet wederzijds. Daarom smeken ze voor Christus: wordt verzoend met God! Laten ook wij mensen niet langer vijandig zijn, maar vrede met God hebben.
Als je gelooft, en dus ook als rechtvaardig gerekend wordt door God, dan hebben we ook die vrede, zo verzekert Paulus ons. Daar hoeven wij ons dus niet hard voor in te spannen, daar kunnen we Hem gewoon voor danken. Maar de andere mensen, wat zal er met hen gebeuren? We kunnen het antwoord op die vraag lezen op een plek waar Paulus nu juist dat andere woord gebruikt, in de Kolossenzenbrief:
En door Hem verzoent God het al wederzijds met Zichzelf, door vrede te maken door het bloed van Zijn kruis, door Hem, alles in de hemel en op aarde. | Eig.Vert. |
Het al, alles in de hemel en op aarde. Daar is dus niemand van uitgezonderd! Ook de ongelovigen zullen eens veranderd worden door Gods liefde en hun vijandige houding opgeven. Maar, denken wij misschien, is er dan niet één ongelovige die zo verbitterd is geraakt door wat hij heeft meegemaakt, dat hij niet verzoend wil worden met God? Een terechte vraag, zo lijkt het, maar eigenlijk denken we dan veel te groot over de mens en veel te klein over God. Zelfs Paulus, de grootste vijand van Christus, en de grootste zondaar van allemaal, die zelfs de gemeente actief ging vervolgen, werd overrompeld door Hem. Gods liefde zal zelfs het meest ijzige en koude hart kunnen ontdooien. Eens zal elke knie zich voor God buigen, zonder dwang, en Hem zelfs van harte belijden, tot eer van God. Fil 2:10,11
Dat is ook eigenlijk het belangrijkste: Gods eer. Alles wat bestaat, is er in de eerste plaats tot Zijn verheerlijking. De vervreemding was noodzakelijk, zodat Hij zich als de Wederzijdse Verzoener zou kunnen openbaren. De zonde moest de schepping verwoesten, zodat Hij de Redder en Hersteller kon worden. Juist door het kruis leren we zijn liefde kennen. Zonder dit alles zouden wij daarvan geen flauw benul hebben. God zou het nooit toegestaan hebben, dat er tussen u en Hem een muur van zonde was ontstaan, als dat er uiteindelijk niet had geleid tot grotere eer voor Hem en rijkere zegen voor ons! Zoals er staat geschreven:
God sluit allen samen in om weerspannig te zijn, zodat Hij Zich over allen zou ontfermen. (…) Inderdaad, hoe onnavorsbaar zijn Zijn oordelen en hoe onnaspeurlijk Zijn wegen. (…) Hem komt de heerlijkheid toe in de eonen, Amen! | Eig.Vert. |
Deels herschreven uit: “Mededelingen voor reizigers”