Drie
In de Schrift komt het getal drie regelmatig voor. Opvallend is de geschiedenis van Abraham en Sarah in Genesis 18. Drie mannen staan ineens voor de oude aartsvader. vs.2
Sarah kneedde drie maten meelbloem. Abraham, Sarah en een knecht maken het eten voor de gasten. Twee maal drie.
Misschien lijkt het vreemd gezegd, maar Abraham was toen 99 (3 x 33) jaar oud. Gen.17:24 Dit blijkt uit de belofte aan Sarah en Abraham, dat zij over een jaar een zoon hebben. Gen.18:10,14 Dat is later bevestigd: Abraham was 100 jaar oud bij de geboorte van Izaäk. Gen.21:5
Derde
Op een derde dag in Gods woord gebeurt er meestal iets bijzonders. Niet alleen in Genesis 1, bij het herstel van de schepping, maar ook later blijkt er voor de opmerkzame lezer veel te zien op zo’n derde dag.
Wanneer we het leven van Abraham bekijken, komen we bij de indrukwekkende geschiedenis van wat ook wel de binding van Izaäk genoemd wordt. Gen.22:1-19 Op de derde dag ziet Abraham de plaats waar hij moet zijn. Gen.22:4,9 Moria, de plaats waar Jahweh [Ik ben] zal voorzien.
De Heer Jezus werd op of in de derde dag opgewekt. Dat wordt overduidelijk gemeld in de Schrift. Paulus getuigt ervan:
‘Want ik heb jullie ten eerste overgegeven wat ik ook ontving, dat Christus gestorven is voor onze zonden, overeenkomstig de Schriften, en dat Hij begraven is, en dat Hij is opgewekt op de derde dag, overeenkomstig de Schriften …’
1Cor.15:3,4
Het begin
God [Hebreeuws: Elohim] werkt in Genesis 1. Hij herstelt. Dat was nodig sinds de nederwerping van de wereld. Ef.1:4 Het resultaat van de nederwerping is af te lezen uit de woorden woestheid en leegte en duisternis. Gen.1:2
In twee keer drie dagen zien we de restauratie die nodig was voor de verdere uitvoering van Gods plan van eonen. Ef.3:11 Daarom staat er bij herhaling, dat God zag dat het goed was Gen.1:10,12,18,21,25 en één keer dat het zeer goed was. Gen.1:31
Wat werkte God in twee maal drie dagen in drie fasen uit?
- Eerste fase
- Licht
- Atmosfeer, wateren
- Aarde, plantengroei
- Tweede fase
- Lichtbronnen
- Wateren en vogels
- Landdieren, mensheid
- Derde fase
- Stoppen, heiligen
Na de chaos geeft God orde door Zijn herstelwerk. Duisternis is niet langer dominant; licht breekt door en zorgt voor leven in plaats van leegte. Drie kenmerken1 wijken voor drie andere door de werkzaamheid van de geest van God. Hij laat geen enkel facet van het kwaad zitten, zorgt ervoor dat ze wijken en dat de schepping gered wordt.
Dit is goed nieuws en een waarmerk van Gods werk: Hij doet het kwaad weg en redt.
De derde dag
De derde dag is de dag van leven.
In het verslag van die dag Gen.1:9-13 lezen we het resultaat van de komst van het licht in dag één. En zowel dit als het scheiden en samenvloeien van de wateren van de tweede dag en het opkomen van het droge land van de derde dag bereidden de komst van het leven voor. Licht, lucht, water en aarde zijn de benodigde voorwaarden voor de groei van allerlei planten.
Drie
Ook de tweede serie van drie dagen leidt van licht naar leven. Daarin is weer het het spreken van God (Zijn woord) bepalend. Opnieuw lezen we over overvloedig leven op de derde dag van de tweede fase. Gen.1:24-28 In de eerste dag van die fase (de vierde dag) doet God licht bronnen komen om tekenen te zijn – twee afzonderlijke, om op aarde licht te geven. Dat is voorbereidend op het leven in de zesde dag.
We ontdekken hierdoor, dat een cyclus van drie een compleet geheel is. In drie of derde wordt een zeker hoogtepunt bereikt. Het spreken van God op of in de derde dag belooft groei en houdt zegen in. Daardoor is in de Schrift drie verbonden met belofte. Wat beloofd is, wordt op of in de derde dag vervuld.
Een sprekend voorbeeld is de profetie in Hosea 6:1,2 :
‘Ga, en wij zullen terugkeren naar de Heer [Jahweh], onze God (Elohim), want Hij verscheurde, en Hij zal ons heel maken; Hij sloeg en Hij zal ons verbinden. Hij zal ons levend maken na twee dagen, in de derde dag zal Hij ons doen opstaan, en wij zullen leven voor Zijn aangezicht.’
Merk op, dat God handelt. Het volk Israël is volledig aan Zijn handen overgeleverd. Hij is de grote Pottenbakker, Israël de klei. Hij maakt ze in de derde dag levend. Hetzelfde principe dat we lazen bij het herstelwerk in zes dagen. Gen.1 De derde dag brengt leven in overvloed én is de vervulling van beloften.
Vorm krijgen
Het lijkt gezocht, maar dat is het niet. Wanneer we dingen zien, hebben ze pas echt vorm en inhoud als de derde afmeting (of dimensie) aanwezig is. Alleen de fundering van een huis heeft geen inhoud. Pas wanneer de muren opgetrokken zijn en het dak erop ligt, heeft het huis inhoud en vorm gekregen. Dat is afhankelijk van de derde afmeting. Een kubus of een piramide ontstaat wanneer de derde lijn op het tweedimensionale grondvlak gezet wordt. Je hebt nu eenmaal breedte, lengte en hoogte nodig om iets met inhoud te hebben.
Belofte
Zo is het ook met de belofte die door God gegeven wordt. Wanneer die is uitgesproken, is hoorbaar aanwezig wat concreet vervuld zal worden. Het krijgt gestalte in en is verbonden met de drie, en de vervulling komt in de derde dag. Niet alleen dat, maar het gesproken woord heeft óók te maken met drie wanneer dat van God komt.
[1] Bij God is de gedachte
[2] Door Zijn Zoon wordt dat werkelijkheid.
(Hij is het Woord dat door profeten en apostelen werd gesproken; het komt door Hem.)
En dat woord houdt altijd een belofte in
[3] die zeker vervuld zal worden.
Zoals een bron[1] water belooft, zo komt uit de belofte[2] zeker de vervulling: water [3]. De cyclus van drie is compleet; is er leven.
Vastgestelde tijden van de Heer
Net als in het herstel van de neergeworpen wereld komt de Heer [Jahweh] met twee cycli van drie (in dit geval) hoge of vastgestelde tijden.
In Leviticus2 23 lezen we over Pascha, Ongezuurde Broden en de Vijftigste (Pinksteren).
En Hij riep.
Een half jaar later staan voor Israël de Bazuinen, Grote Verzoendag en Loofhuttenfeest op de kalender.
Beide derde hoogtijdagen van de Heer (Vijftigste en Loofhutten) waren 7 dagen van verblijden, vieren van leven. Dat geldt zowel bij de eerstelingen3 (en blijkt uit het dankoffer), Lev.23:19 als bij Loofhutten, waarbij ze zich verblijden. Lev.23:40 In beide situaties is de cyclus van drie voltooid en wordt het hoogtepunt bereikt – leven, vreugde over de vrucht en de vervulling.
Wanneer we de typologie van de eerste cyclus bekijken, zien we dat het ongezuurde eerst komt (pascha en ongezuurde broden). Na vijftig dagen worden wel gezuurde broden aanvaard.
Pascha betreft een heenwijzing naar Jezus Christus als het Paaslam dat geslacht werd. 1Cor.5:7,8 De ongezuurde broden wijzen op Zijn opstanding uit de doden. Hij was de Eersteling Die opgewekt werd, 1Cor.15:20 want Hij was zonder zonde (zuurdesem).
Op de Vijftigste wordt ook naar de oogst verwezen. Daar is sprake van twee gezuurde broden. Lev.23:17 Die verwijzen naar de eerstelingen uit Israël Jak.1:18 die door de heilige geest geoogst werden. Zij waren niet zondeloos. Daarom moest hierbij ook een zondoffer gebracht worden, Lev.23:19 opdat de Heer het kon accepteren.
De kruisiging van Jezus Christus
Opvallend genoeg lezen we in de verslagen van het kruisigen van Hem, Die ons leven is, over twee maal drie uren. Ze worden duidelijk aangegeven.
De eerste drie uren was het nog licht op Golgotha. Vanaf het derde uur hing Hij aan het kruis. Mark.15:25
Daarna werd het op het zesde uur donker. Matt.27:45; Mark.15:33; Luk.23:44 Er kwam duisternis tot het negende uur, Matt.27:46 waarin niet gesproken wordt. Tekenend genoeg: geen licht – geen woord. Lukas accentueert de duisternis door te melden dat de zon verduisterd werd. Luk.23:45 Vanaf dat negende uur spreekt de Heer Jezus en roept de waartoe-vraag.
Nu deze combinaties van drie zo duidelijk zijn, moest dit wel een geweldige belofte inhouden. Niet alleen de vervulling van profetie, maar ook de uitkomst staat vast: leven.
De kruisiging op de 14e nisan (of aviv) was op de eerste dag van een cyclus van drie. Jezus had Zelf Zijn lijden (4x) en opwekking uit de doden (3x) aangekondigd. Matth.16:21; 17:22,23; 20:17‑19; 26:1,2 Hij benadrukte, dat die opwekking op de derde dag zou gebeuren. Afwijkingen van die uitdrukking, zoals na drie dagen Mark.8:31; 9:31; 10:34 en drie dagen en drie nachten Matth.12:40; Jona 1:17 hebben te maken met verschillende talen. Ze bedoelen alle te zeggen, dat de Zoon op de derde dag opgewekt werd door de heerlijkheid van de Vader. Rom.6:4
Opnieuw zien we licht en leven in de derde dag.
De opwekking van Christus uit de doden is het grote keerpunt in Gods plan van eonen. Het vond plaats in de derde eon, om door de vierde heen in de vijfde ten volle werkzaam te worden. Dan zal wat verborgen was definitief onthuld worden.
Om Gods kracht te tonen, wekte de Heer tijdens Zijn leven op aarde drie mensen uit de dood op: het dochtertje van Jaïrus, Mark.5:22-24,35-43 de jongeman van Naïn Luk.7:11-17 en Zijn vriend Lazarus.Joh.11:1-46 Daarmee onderstreept Hij, dat Hij Zelf de opstanding en het leven is. Joh.11:25
Compleet, volkomen
Iets dat in drie dagen of fasen gebeurt, wordt door God als compleet, volkomen gezien, zowel positief als negatief. Dat blijkt uit een aantal voorbeelden uit de Schrift.
> Drie dingen brengen verderf als je het volgende met Gods woord doet: ervan afdoen, eraan toevoegen en veranderen. We zien dat bij de eerste zonde van de mens.
> Toen Eva door de slang in verwarring was, nam ze van Gods woord af; zij liet het woord ‘vrij’ weg Gen.3:2 en stelde zo God minder vrijgevig voor dan Hij was. Vervolgens voegde ze toe door te zeggen dat ze boom van kennis niet mochten aanraken Gen.3:3 en liet God daarmee strenger lijken dan Hij is. Ten slotte liet zij een keer het woord sterven weg, Gen.3:3 dat in Gods uitspraak twee keer werd genoemd Gen.2:17 om de zekerheid ervan te onderstrepen. Gen.3:3 Daarmee veranderde zij Gods woord en werd het iets onzekers.
> In de tuin van weelde [vertalingen zeggen: hof van Eden] werd Eva misleid door de slang. Er worden drie dingen gezegd die een complete verzoeking kenmerken:
- Zij zag dat de boom van kennis goed was voor voedsel;
- dat hij een lust voor het oog was;
- en dat hij het verlangen waard was om verstandig en wijs te worden. Gen.3:6
> Dit wordt gezegd door de apostel in: de begeerte van het vlees, de begeerte van de ogen en de hoogmoed van het leven. 1Joh.2:16
> In het sluiten van het verbond met Abram – zonder voorwaarden voor de mens – Gen.15 raak je onder de indruk van de drie. De belofte in deze gebeurtenis wordt onderstreept, doordat de Heer drie dieren uitkoos van elk drie jaar oud.
Bovendien werden daar nog twee vogels bijgevoegd, dus in totaal vijf dieren. Vijf spreekt van de genade (geen voorwaarden); God doet alles.
> Bij de uittocht uit Egypte moest Israël volkomen, compleet afgescheiden worden van Egypte. Daarom zou het volk drie dagreizen de wildernis in moeten gaan en pas dan mogen offeren aan de Heer hun God. Ex.5:3 Dan konden zij niet meer terug naar de vleespotten van Egypte.
> Tijdens en na de wetgeving bij Sinaï zei het volk Israël drie keer ‘ja’4 tegen de Heer, Die hen met machtige arm uit Egypte had geleid. Ex.19:8; 24:3,7 Dit markeert het complete, het volkomen karakter van deze verbondssluiting van de zijde van Israël. Dat was ook de reden dat het niet goed zou gaan; de mens kan geen verbond – of welke overeenkomst met God dan ook – houden.
> De twaalf verspieders van het volk Israël brachten, als getuigen van de goddelijke, volkomen goedheid van het beloofde land Kanaän, drie vruchten mee. Zij benadrukten de waarheid van Gods woord: druiven, vijgen en granaatappels. Num.13:23
> Toen het volk met Jozua het land zou binnengaan, stuurde hij twee verspieders die zich drie dagen verborgen moesten houden in het bergland, tot hun achtervolgers waren teruggekeerd. Joz.2:16,22 Vervolgens staat Jozua vroeg op Joz.3:1 en er verlopen drie dagen, Joz.3:2 waarna het volk door de Jordaan trekt, die speciaal daarvoor splijt. Joz.3:15-17 God geeft er een pad doorheen, zodat zij niet sterven in het water. Nee, er is leven voor het volk op/in die derde dag. Een prachtige uitbeelding van dood en opstanding. De grote Jozua, onze Heer Jezus Christus, zou op de derde dag opstaan.
> Aansluitend kan gezegd worden, dat in de Schrift de Jordaan drie keer opensplijt om specifieke mensen doortocht te verlenen. Niet alleen de priesters, Jozua en het volk, maar ook Elia en Elisa samen, 2Kon.2:8 en later Elisa alleen 2Kon.2:14, trokken door de Jordaan als beeld van dood en opstanding.
> Jozua, Elia en Elisa zijn alle drie vanzelfsprekend typen van Hem, Die komen zou, de grote Meester, de Profeet bij uitstek: de Heer Jezus Christus.
Hoe tekenend is het dan, dat Hij Zelf in de Jordaan gedoopt wordt door Johannes!
Al wat hier gezegd is in verband met de Jordaan, spreekt van dood en opstanding, leven, en wordt gekenmerkt door drie.
Het woord Jordaan is in het Hebreeuws verbonden met zowel neerdalen als onderwijzen en zo spreekt het water van de Jordaan van de onderwijzing van de Heer [Jahweh], die neerdaalt op de mens, tot Zijn eer.
Tabernakel en tempel
Deze beide heilige plaatsen worden qua oppervlak in drie delen gezien:
- De Israëliet kwam eerst in de voorhof, waar het altaar staat, waar de offers gebracht werden.
- Wanneer de priester dienst deed in de tabernakel of de tempel, kwam hij in het heilige.
- De hogepriester kwam één keer per jaar in het heilige van de heiligen.
Dit beeldt onder meer de laatste drie eonen uit. In de derde eon (de voorhof) zien we het kruis (plaats van het grote Offer). In de vierde eon (het heilige) is de zonde veel minder aanwezig en zien we Israël als priester bemiddelen tussen God en de volkeren. Ten slotte zien we in de vijfde eon (het heilige van de heiligen) dat God te midden van de mensen woont, net zoals de heerlijkheid van Jahweh [de Heer] boven de ark van het verbond was.
Jezus Christus – drie
De talloze verwijzingen naar Hem, Die komen zou, zijn te vinden in de drie delen van Tenach (OT): de onderwijzing, de profeten en de psalmen.Luk.24:44
Over Hem kan dus veel gezegd worden; onder meer dat Hij door God gezalfd is tot drie fundamentele posities ten behoeve van de mensheid: Profeet, Priester, Koning.
Naast deze functies wordt Hij naar Zijn geliefde volk drie keer aangeduid als Herder: de uitstekende Herder Die Zijn ziel voor de schapen neerlegt; Joh.10:14 de grote Herder van de schapen Die door God uit de doden opwaarts geleid wordt. Hebr.13:20 Als overste Herder 1Petr.5:4 zal Hij nog geopenbaard worden, om in liefde Zijn volk te leiden en te weiden.
De Heer Jezus Christus laat zien Wie Jahweh [de Heer] is. De Hebreeuwse tijdnaam van God draagt in zich de drie aspecten van tijd: verleden, heden en toekomst. De Naam boven alle naam draagt Hij: Die is, was en komt. Openb.1:4,8 Dit is volkomen en compleet – Hij overziet de eonische tijden.
Jezus Christus liet zien hoe compleet het woord van God is in de beproeving door de tegenstander. Hij antwoordde drie keer met “er staat geschreven”, waarop de tegenwerker Hem verliet. Matth.4:4,7,10
Dat woord bezit drie kernkwaliteiten: het is levend, werkzaam en scherper boven enig tweesnijdend scherp zwaard; het dringt diep door in de mens, tot deling van ziel en geest. Hebr.4:12
In het licht van het woord van de genade van God typeert de apostel Paulus gelovigen in drie begrippen: vleselijk, ziels en geestelijk. 1Cor. 2:14 – 3:1
De geestelijke mens leeft door de (verborgen) wijsheid van het woord van God. De vleselijke en zielse mensen laten zich helemaal of gedeeltelijk door menselijke wijsheid leiden.
God gaat met ieder van hen Zijn weg; Hij geeft groei tot volwassenheid in het geloof.
Voor de nodige opbouw en groei in het geloof voorziet Christus Jezus Zijn lichaam van drie genadegaven. Hij organiseert het lichaam en geeft inwendige organen nadat het fundament gelegd is.
In zijn topbrief schrijft de apostel dat Hij evangelisten, herders en leraars geeft, Ef.4:11 zodat wat nodig is: het voedsel van het woord van Zijn genade, aangereikt kan worden.
De geschenken, die God in Zijn genade geeft ná het stoppen van profetie, het ophouden van spreken in tongen (talen) en het niet langer toedelen van bijzondere kennis 1Cor. 13:8-10, zijn geloof, verwachting en liefde.1Cor.13:13 Als drietal samen worden zij vijf keer genoemd en alleen in Paulus’ brieven. Daarin leven wij als gelovigen. Het geloof en de verwachting zullen stoppen bij de bazuin van God, maar de liefde van God blijft.
God wordt getypeerd in drie bekende woorden, die we bij Johannes tegenkomen:
- God (is) geest, Joh.4:24 en wij als gelovigen worden aangespoord te wandelen in de geest. Gal.5:16
- Maar ook: God is licht, 1Joh.1:5 en wij worden geroepen om te wandelen als kinderen van het licht, want wij waren ooit duisternis, nu echter licht in de Heer. Ef.5:8
- Als derde klinkt: 1Joh.4:8,16 God is liefde. Paulus roept ons op te wandelen in de liefde, als navolgers van God. Ef.5:2
In de laatste 150 jaar is het onder gelovigen meer bekend geworden, dat de ‘grondlegging’ van de wereld onjuist is vertaald uit het Grieks. Het moest zijn: de ‘nederwerping’ van de wereld.
Dit geeft een verdere verdieping aan de bijzonderheid van drie belangrijke aspecten van Gods plan. Van deze drie wordt gezegd, dat zij dateren van vóór de nederwerping van de wereld. Het betreft: Gods liefde voor Zijn Zoon; Joh.17:24 onze uitverkiezing in Christus; Ef.1:4 en het tevoren gekende bloed van Christus. 1Petr.1:20
Ze zijn het volkomen en overtuigende bewijs, dat God de verdere ontwikkeling en voortgang van alles tijdens de eonen nauwgezet heeft voorbereid en dat Hij zo alles stuurt.
Wanneer we God zo mogen kennen en geloven, wekt het in ons als gelovigen, dat wij waardig willen wandelen. Opmerkelijk genoeg lezen we dit drie keer in de brieven van Paulus:
- ‘Ik [Paulus] spreek jullie dan aan (…) waardig te wandelen vanwege de roeping, waarmee jullie werden geroepen …’ Ef.4:1
- ‘…zodat jullie de Heer waardig wandelen …’ Kol.1:10
- ‘… hoe jullie God waardig zouden wandelen …’ 1Thess.2:12.
Het einde
Om de voltooiing van Gods plan met de mensheid te realiseren, lezen we bij Paulus over drie fasen, net als in Genesis. Het gaat om de totale triomf van God over de dood:
‘…God, Die ons redt en roept, (…) in overeenstemming met Zijn eigen voornemen en de genade, die ons gegeven is in Christus Jezus vóór eonische tijden, (…) Christus Jezus, Die de dood buiten werking stelt, en leven en onverderfelijkheid aan het licht brengt door het evangelie …’ 2Tim.1:9,10
Leven en onverderfelijkheid komen naar voren in het begrip levend maken [lett.: leven-doen].
In 1Corinthiers 15 komen ook drie begrippen naar voren, die elk op een aspect van de mens betrekking hebben: opstaan, opwekken, en levend maken. Dit heeft te maken met lichaam,
ziel, en geest. De geweldige levendmaking van heel de mensheid staat in dit hoofdstuk:
‘Want evenals in Adam allen sterven, zo zullen ook in Christus allen levend gemaakt worden.’ 1Cor.15:22
God doet dat in drie rangorden: de Eersteling, Christus; 1Cor.15:23 daarna die van Christus zijn in Zijn aanwezigheid [Grieks: parousia]; 1Cor.15:23 daarna het einde van de levendmaking, wanneer Christus het koninkrijk aan Zijn God en Vader overdraagt. 1Cor.15:24 Alle vijanden zullen onder de voeten van Christus komen en buiten werking gesteld worden. De laatste vijand die dat overkomt, is de dood. 1Cor.15:26 In feite is het de tweede dood, want de satan is op zeker moment in het meer van vuur geworpen. Dan is die uitgeschakeld als vijand. Daarna lezen we in Openbaring 20 over de tweede dood. Dat moet dan de laatste vijand zijn. En daar schrijft Paulus over. 1Cor.15:26
De ongelovigen van de mensheid worden uiteindelijk na het gericht van de grote witte troon in het meer van vuur geworpen. Dat is voor hen de tweede keer dat zij dood gaan: de tweede dood. Dat staat er ook bij in Openbaring 20:14. En het geweldige is, dat ook die tweede dood buiten werking gesteld zal worden. Zo moet die tweede dood allen die daarin waren, prijsgeven. Leven zal het deel zijn van heel de mensheid. De derde en laatste groep is dan levend gemaakt. De cyclus is rond: iedereen heeft dan oneindig, onverderfelijk en onsterfelijk leven. Dát is uitkomst van Gods voornemen van eonen!
We hebben de belangrijkste punten van drie en derde behandeld. Dit is geen poging geweest om een complete opsomming uit Gods woord te geven. Er is nog veel meer te melden.
Hopelijk bent u ook zo onder de indruk van al wat God in drie stappen doet. Het maakt je rijk, en brengt vreugde in je hart. Uiteindelijk zal Gods genade overstromen en alle mensen meenemen in de heerlijkheid van God.